Border wars research – other languages click here
Bedrijven uit de militaire en security industrie profiteren fors van toenemende militarisering van grensbewaking, zo blijkt uit het onderzoeksrapport Oorlog aan de Grenzen (ook verschenen als Border Wars) van Stop Wapenhandel en het Transnational Institute. Ook Nederlandse bedrijven, met name onderzoeksinstituut TNO, profiteren mee. De Nederlandse regering speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van het beleid om steeds meer militaire middelen tegen vluchtelingen in te zetten. Een beleid dat leidt tot gevaarlijker vluchtroutes en meer slachtoffers.
Met name in de eerste zes maanden van dit jaar, toen Nederland voorzitter van de EU was, speelde de Nederlandse regering een voortrekkersrol in het opvoeren en militariseren van de Europese grensbewaking. De regering zette stevig in op de transformatie van Europees grensbewakingsagentschap Frontex naar een Europese Grens- en Kustwacht, met meer bevoegdheden om zelf (militair) materieel aan te schaffen of lidstaten daartoe te verplichten. Ook komt de basis van de omstreden migratiedeal met Turkije uit Nederlandse koker. De Nederlandse Eurocommissaris Timmermans is op Europees niveau één van de hoofdverantwoordelijken voor het grensbeveiligingsbeleid.
Diverse Nederlandse bedrijven leveren materieel of diensten voor grensbewaking. EASP (Schiphol) en Vigilance (Eindhoven) voeren in opdracht van Frontex surveillancevluchten uit boven de Middellandse Zee. Damen leverde schepen voor grensbewaking aan Albanië, Bulgarije, het Verenigd Koninkrijk en Roemenië. Laatstgenoemde levering werd gefinancierd door de EU. Onderzoeksintituut TNO behoort tot de tien grootste ontvangers van EU-subsidies voor onderzoek (R&T) op het gebied van grensbewaking en grenscontrole.
De totale EU-financiering voor grensbeveiligingsmaatregelen van lidstaten door middel van de belangrijkste subsidieprogramma’s loopt op tot 4,5 miljard euro tussen 2004 en 2020. Grensbewakingsagentschap Frontex zag haar budget met 3688% toenemen tussen 2005 (6,3 miljoen euro) en 2016 (238,7 miljoen euro). De militaire en security industrie is er ook in geslaagd een groot deel van de 316 miljoen euro EU-subsidie voor security-onderzoek binnen te slepen. In Nederland ontvingen 29 bedrijven en instellingen het afgelopen decennium EU-geld voor ontwikkeling van grensbeveiliging.
Nederland levert personeel, schepen en vliegtuigen voor diverse Frontex-missies en nam recent ook in NAVO-verband deel aan een grensbewakingsmissie op de Middellandse Zee. Daarnaast verzorgt de Koninklijke Marechaussee trainingen voor Frontex in een speciaal trainingscentrum bij Schiphol en kunnen medewerkers van Europese grensbewakingsautoriteiten een master ‘Strategic Border Management’ volgen aan de Nederlandse Defensie Academie.
“Het is cynisch dat dezelfde militaire industrie die verdient aan oorlog en mensenrechtenschendingen ook profiteert van het tegenhouden van mensen die juist om die redenen vluchten”, aldus Mark Akkerman, auteur van het onderzoeksrapport Oorlog aan de Grenzen. Vanuit Nederland gingen de afgelopen tien jaar voor ruim 1,7 miljard euro wapens naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Er werd onder meer geleverd aan landen die betrokken zijn bij de oorlog in Jemen en aan landen die wapens leverden aan strijdende partijen in Syrië.
