Opmerking bij alle ABN-AMRO clusterbommen artikelen op deze pagina’s.
In februari 2004 maakte de ABN bekend zich terug te trekken uit INSYS.
Clusterbommen op Irak; mede mogelijk gemaakt door ABN Amro
Uit: VD AMOK nr. 2, 2003
Nu Saddam Hoessein van het toneel is verdwenen en het bombarderen gestopt, proberen de Irakezen het gewone leven op te pakken. Dat is niet altijd even makkelijk. Water en elektriciteit zijn bijvoorbeeld nog lang niet overal hersteld. Een ander probleem vormt de onontplofte munitie die in de steden en op het platteland ligt, soms open en bloot, soms onder een laag zand verstopt. Britse en Amerikaanse vliegtuigen hebben in de oorlog zo�n 30.000 bommen op Irak gegooid. Daarbovenop komen de kruisraketten van de marine en de artilleriemunitie van de grondtroepen.
Terwijl ministers onverstoorbaar bleven roepen dat Nederland alleen politiek, niet militair betrokken waren, werd duidelijk we ook financieel betrokken waren. Want – we schreven het een jaar geleden al – ABN Amro investeert spaargeld van rekeninghouders in een bedrijf dat in Engeland synoniem staat voor clusterbom: Insys (zie VD AMOK nr.2 2002). Ook Irak maakte dit jaar kennis met de smerige bommen waar Insys voor verantwoordelijk is.
Het gevaar van onontplofte munitie is te vergelijken met dat van landmijnen. Nog jaren na afloop van een oorlog maakt het burgerslachtoffers. Kinderen doordat ze munitieresten uit nieuwsgierigheid oppakken, volwassenen bij het omploegen van het land. Bijzonder gemeen zijn clusterbommen: bommen die uiteenvallen in tientallen tot enkele honderden kleinere �bommetjes� vol metaalsplinters of andere troep. Clusterbommen worden zowel door vliegtuigen als door artillerie verschoten. Zeker tien tot vijftien procent van de inhoud blijft onontploft liggen. De geringste aanraking doet ze alsnog exploderen, met alle afschuwelijke gevolgen van dien. In Afghanistan leken ze ook nog eens verdacht veel op de eveneens geel gekleurde voedselpakketten die de Amerikanen dropten.
Ondanks groeiend verzet ertegen ontwikkelt de wapenindustrie nog steeds nieuwe typen clusterbommen, bijvoorbeeld met een besturingssysteem. Dat gebeurt natuurlijk alleen als daar militaire vraag naar is. In Irak bleek die onverminderd groot.
Tussen alle clusterbommen die in de oorlog tegen Irak zijn gebruikt, waren er zeker 66 van de Britse luchtmacht. Het zijn clusterbommen van het type BL755. In de jaren zeventig en tachtig geproduceerd, daarna aangepast en nog altijd onderhouden door wat nu Insys heet.
Insys is de in 2001 verzelfstandigde defensietak van het Britse Hunting. ABN Amro zag wel brood in de onderneming en verzorgde de management buy-out. Als onderdeel van de operatie kocht ABN Amro ruim een kwart van de aandelen, waarmee het de belangrijkste eigenaar werd. Nu is de bank nooit erg vies geweest van een beetje wapenhandel, ditmaal heeft het zich duidelijk verkeken op de weerstand die dat op kan roepen. Nadat Campagne tegen Wapenhandel de zaak in de openbaarheid bracht raakte ABN Amro steeds meer verlegen met de kwestie. De Socialistische Partij en een groep activisten in Leiden pikten de kwestie ook op en doen al een jaar hun best om de bank op andere gedachten te brengen.
Dat lukt inmiddels aardig, ware het niet dat de bank zich van zijn zuinigste kant laat zien. Op de aandeelhoudersvergadering in april erkende topman Groenink met de kwestie in zijn maag te zitten en van hun belang in Insys af te willen. Probleem: er zou geen klant voor het aandelenpakket te vinden zijn. Dat wil zeggen: niet zonder flink verlies.
Nog langer wachten met verkopen maakt dat verlies alleen maar groter, want in steeds bredere kring raakt ABN Amro�s naam besmet. Dat is de prijs die de bank betaalt voor het maatschappelijk onverantwoorde ondernemen. Zolang het die niet wil betalen, blijft het mede verantwoordelijk voor de doden en gewonden die de clusterbommen van Insys blijven eisen.
Frank Slijper
voor de acties van de SP: http://www.sp.nl/clusterbommen ;
voor meer informatie over clusterbommen: http://www.landmineaction.org ;
voor een overzicht van de oorlogsslachtoffers:http://www.iraqbodycount.net .
