Op woensdag 12 april houdt Airbus zijn jaarlijkse aandeelhoudersvergadering in Amsterdam. Airbus is het 7e grootste wapenbedrijf ter wereld en het op een-na-grootste van Europa. Het bedrijf levert wapens aan discutabele landen over de hele wereld gesteund door het Nederlandse belastingstelsel, pensioenfondsen en Europese subsidies.
Wat is er mis met Airbus? Bekijk de video en deel
Airbus deed de afgelopen jaren goede zaken en ook in 2016 verkocht het voor ongeveer 14.5 miljard aan wapens. Dit is een kleine afname ten opzichte van 2015, een goed resultaat gezien de grote productionele problemen bij een van hun militaire vliegtuigen, de A400M. De militaire tak van Airbus verkoopt onder meer ‘multi-role’ aanvalshelikopters en verschillende soorten raketten, ook voor kernwapens. Het gevechtsvliegtuig van Airbus, de Eurofighter Typhoon, is in gebruik door de luchtmacht van Saoedi-Arabië, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Italië, Spanje en Oostenrijk. De Eurofighter nam deel aan de oorlogen in Libië, Syrië en Jemen.
Midden-Oosten
De internationale wapenhandel zat de afgelopen vijf jaar op het hoogste niveau sinds het einde van de Koude Oorlog, begin jaren negentig. Tussen 2012 en 2016 werden 8,4 procent meer wapens verhandeld dan tussen 2007 en 2011. Vooral de wapenleveranties aan het Midden-Oosten en Azië namen in omvang toe. Bijna één op de drie wapens wereldwijd werd verkocht aan een land in het Midden-Oosten. De afgelopen 5 jaar is het aantal wapens dat richting de regio ging bijna verdubbeld. Saoedi-Arabië was de grootste koper. Deze staat voerde bijna 212 procent meer wapens in dan in de periode 2007-2011.
Ook Airbus deed goede zaken in het Midden-Oosten. Veel wapens gingen naar de militaire coalitie die actief is in Jemen. Zo is het gevechtsvliegtuig van Airbus, de Eurofighter Typhoon, in gebruik door de luchtmacht van Saoedi-Arabië. Een recente grote deal van Airbus is de levering dertig Caracal gevechtshelikopters, ter waarde van 1.1 miljard euro, aan Koeweit. Dit terwijl Amnesty onlangs nog heeft aangedrongen om alle wapenleveranties te stoppen aan alle strijdende partijen in Jemen vanwege schendingen van mensenrechten en van internationaal humanitair recht, waaronder oorlogsmisdaden. Tijdens de aanvallen is waarschijnlijk bewust op burgers en burgerdoelen gemikt, zoals ziekenhuizen, scholen, markten en moskeeën. Dit met duizenden burgerslachtoffers tot gevolg.
Corruptie
Wapenhandel is berucht om zijn corruptiegevoeligheid. Airbus is daarop geen uitzondering. Een recent geval doet zich voor nu de Oostenrijks regering bewijs zegt te hebben gevonden voor misleiding bij de aankoop van 15 Eurofighter gevechtsvliegtuigen in 2003. De wapengigant heeft onjuiste informatie gegeven over de prijs, Oostenrijk eist nu terugbetaling 1.1 bn €. Mogelijk is er bij de aankoop ook sprake van omkoping, hiernaar is het Oostenrijkse parlement een onderzoek gestart. Op de aandeelhoudersvergadering van Airbus in Amsterdam zal het Oostenrijks parlementslid Peter Pilz van de Groene Partij als aandeelhouder aanwezig zijn en de directie van Airbus ondervragen.
Er loopt ook een corruptieonderzoek tegen Airbus door de Britse en Franse autoriteiten. De verdenking is dat ambtenaren voor miljoenen aan steekpenningen hebben ontvangen om aankoopcontracten voor de Eurofighter tot stand te brengen. Al eerder besloten Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië om geen exportkredieten meer te verstrekken aan Airbus.
Het Eurofighter gevechtsvliegtuig is een prestigeproject van Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Italie. De concurrentie op de markt van gevechtsvliegtuigen is moordend, met alleen al in Europa drie aanbieders: De Airbus/BAe Eurofighter, de SAAB Gripen en de Dassault Rafale.
Vluchtelingentragedie
De conflicten in het Midden-Oosten en de vluchtelingentragedie zijn geen natuurrampen die ons zijn overkomen. Ze zijn het gevolg van Westerse interventies en steun aan dictatoriale regimes door, onder andere, wapenleveranties. Tegelijkertijd verdienen wapenproducenten als Airbus grof geld aan de vluchtenlingentragedie. De wapen -en veiligheidsindustrie, waaronder Airbus, heeft fanatiek en met succes gelobbyd voor militarisering van de grenzen van Europa. Airbus sleepte veel contracten binnen voor het militariseren van de grenzen en kreeg ook het meeste EU subsidie voor ‘veiligheidsonderzoek’ voor grensbewaking. Airbus produceert een breed scala aan ‘veiligheidsproducten’ variërend van helikopters tot radars en communicatiesystemen. Voor meer informatie lees het rapport Border Wars van Stop Wapenhandel en TNI.
Libië
Airbus verkoopt aan alle partijen, ongeacht de intenties van de afnemer. Een illustratief voorbeeld is de inzet van Airbus-wapens door verschillende strijdende partijen in Libië, de afgelopen jaren. Sinds de EU het wapenembargo tegen Libië ophief in 2004 deed EADS goede zaken in het Libië van Ghadaffi. Zo verkocht het in 2007 voor 170 miljoen euro aan anti-tank raketten en leverde het in 2009 nogmaals voor enkele miljoenen aan ‘materialen voor bommen, torpedo’s en raketten’. In 2009 was EADS aanwezig op de LAVEX wapenbeurs in Tripoli. Toen de opstanden uitbraken werden de zelfde anti-tank raketten via Qatar aan de rebellen geleverd. Tegelijkertijd bombardeerde de Britse luchtmacht met de Eurofighter Typhoon en Tornado’s de troepen van Ghadaffi in Libië en gebruikten de Fransen de Tigre gevechtshelikopters, allemaal geproduceerd door Airbus.
Andere ontvangende landen
De lijst van landen die wapens hebben ontvangen van (voorlopers en dochterondernemingen van) Airbus is lang. Hieronder bevinden zich veel landen die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten, hun eigen bevolking onderdrukken en/of actief zijn in oorlogen. Zo werden de afgelopen jaren gevechtshelikopters verkocht aan onder andere Angola, Myanmar, Tsjaad, China, Colombia, Ivoorkust, Israël, Marokko en Taiwan. Er werden raketten geleverd aan Algerije, Angola, Kameroen, Tsjaad, China, Chile, Colombia, Egypte, India, Iran, Israël, Kenia, Lebanon, Libië, Maleisië, Marokko, Oman, Pakistan, de Filipijnen , Saudi-Arabië, Syrië, Taiwan, Thailand, Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Uruguay, Venezuela en Jemen.
Wapenwedloop
Ook verkocht Airbus wapens aan landen die onderlinge (grens)conflicten hebben en stimuleert het zo wapenwedlopen. Zo verkocht EADS, zoals Airbus vroeger heette, in het verleden tegelijkertijd wapens aan de nucleaire machten India en Pakistan. Ook Colombia en Venezuela namen beiden wapens af van EADS. Waar het wapenembargo ruimte laat, verkoopt Airbus wapens aan China, voornamelijk helikopters. De toename van het militaire budget van China zorgt voor een wapenwedloop in de regio. Omringende landen zoals de Filippijnen, Singapore en Vietnam namen tevens wapens af van Airbus.
Nederlandse steun aan Airbus
De houding van de Nederlandse regering is hypocriet. Er wordt humanitaire hulp verleent aan Jemen en tegelijkertijd faciliteert Nederland een wapenproducent die wapens levert aan de strijdende partijen, als Saoedi-Arabië, Koeweit, Qatar en de VAE. Airbus profiteert van het gunstige belasting klimaat voor grote multinationals. Ook Nederlandse pensioenfondsen en banken hebben miljoenen geïnvesteerd in Airbus. Pensioenfondsen behoren tot de belangrijkste Nederlandse investeerders.
Airbus bleek een financieel goede belegging. Het uitgekeerde dividend is de afgelopen jaren voornamelijk gestegen. De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat ook andere overwegingen een rol zouden moeten spelen in de keuze van waarin belegd wordt. Zo hebben veel pensioenfondsen ervoor gekozen bedrijven die betrokken zijn bij de ontwikkeling, productie en/of onderhoud van kernwapens, en wapens verkopen aan discutabele landen, van de aandelenportefeuille uit te sluiten.
In de praktijk betekent dit dat Airbus uitgesloten wordt door een aantal pensioenfondsen. Andere pensioenfondsen zien echter geen enkel probleem in het blijven beleggen in Airbus. ABP spant de kroon, met 95 miljoen euro aan aandelen in Airbus. Ook drie van de vier andere in omvang grootste pensioenfondsen (PME, PMT en BPFBouw) hebben Airbus in de beleggingsportefeuille, net als een aantal kleinere pensioenfondsen. Voor meer informatie zie rapport Beleggingen pensioenfondsen in Airbus
Europese steun Airbus
Grote Europese wapenbedrijven hebben een grote invloed op het Europees beleid. Al jaren lobbyen zij, met steeds meer succes, voor hogere defensiebudgetten én voor een militarisering van de EU. Zo mogen vertegenwoordigers van wapenproducten vaak in adviesgroepen plaatsnemen, waaronder Airbus. Natuurlijk maakten de heren van de wapenbedrijven zich sterk voor militarisering van Europa. De komende jaren gaan er miljoenen naar wapenonderzoek, vanaf 2021 moet er een half miljard per jaar beschikbaar komen. Daarnaast moet er een EU Defensiecapaciteitenfonds komen met een budget van maar liefst 5 miljard euro per jaar.
Airbus niet welkom in Amsterdam
Einstein zei ooit; “Waanzin is steeds opnieuw hetzelfde doen, en dan verschillende uitkomsten verwachten”. Klinkt logisch. Toch wordt verdere militarisering aangedragen als oplossing voor de problemen veroorzaakt door militaire interventies en wapenleveranties.
Nederland en Europa zouden Airbus niet moeten steunen. Alleen de wapenindustrie profiteert van meer wapens, de wereld wordt er niet veiliger op. Doe mee aan onze sociale media actie, deel deze video (link) en laat weten dat Airbus niet welkom is in Amsterdam.
..
