Munitiedoorvoer naar Turkije via Nederland ondanks aangescherpt wapenexportbeleid

Persbericht – Amsterdam, 5 juni 2020 – Ondanks een aangescherpt wapenexportbeleid werden op 6 april via de Rotterdamse haven ruim 10 miljoen kogelpatronen uit Tsjechië naar Turkije getransporteerd. Dat blijkt uit recente doorvoerinformatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het betreft kogelpatronen in drie kalibers, voor het overgrote overgrote deel .45 ACP. Nederland heeft op 11 oktober 2019 naar aanleiding van de Turkse inval in Syrië besloten alle lopende vergunningaanvragen aan te houden en geen nieuwe vergunningen af te geven voor militaire goederen of dual-use goederen met militair eindgebruik met eindbestemming Turkije.

Op 9 maart 2020 is door de regering aan de Tweede Kamer gemeld dat er geen aanleiding is dit beleid niet te continueren.

Het is dan ook zorgelijk dat wel wordt toegestaan dat andere landen, die het blijkbaar minder nauw nemen met wapenexportcontrole, militaire goederen kunnen doorvoeren naar Turkije via Nederland. Zeker omdat het hier aanvulling van munitievoorraden betreft, direct inzetbaar in conflict.

Hoewel er onvoldoende politiek draagvlak is voor een Europabreed wapenembargo tegen Turkije voeren EU-landen wel een restrictief exportcontrolebeleid op grond van criterium vier van het EU Gemeenschappelijk Standpunt inzake wapenexport (2008/944/GBVB). Dit betekent dat lidstaten wapenexportvergunningen voor Turkije afwijzen als de goederen kunnen worden ingezet in situaties waarbij ze regionale stabiliteit ondermijnen. Situaties zoals de Turkse inval in Noord-Syrië, de voortdurende aanvallen op de Koerdische bevolking en de militaire betrokkenheid bij de oorlog in Libië.

Het is niet de eerste keer dat Nederland de doorvoer toelaat van Tjechische munitie naar een oorlogsgebied. In 2019 werden meer dan 50 miljoen stuks 9 mm munitie via Rotterdam doorgevoerd naar de Verenigde Arabische Emiraten, een van de belangrijkste strijdende partijen in de oorlog in Jemen.

GroenLinks heeft inmiddels samen met SP en PvdA Kamervragen gesteld over deze doorvoer.