Militair vervoer naar de oorlog,
Nederlandse reder NDS helpt
Martin Broek, 28 maart 2003
Het Militaire vervoersapparaat van de Verenigde Staten transporteert mensen, wapens en voedsel naar het Midden-Oosten. Het werkt non-stop en de commandant ervan, Luchtmacht Generaal John W. Handy noemt de operatie “een marathon wedstrijd” met weinig tijd om te rusten (Virginian-Pilot, 08/03/03). Het militaire transport is een onderdeel van de logistiek voor de oorlog. Logistiek is de achilleshiel van iedere oorlog en van groot belang in iedere militaire planning. Dat geldt niet alleen de aanvoerlijnen vanuit Koeweit naar de troepen nabij Bagdad, die regelmatig in het nieuws zijn, maar ook de aanvoer van troepen, materieel en voedsel vanuit Europa en de Verenigde Staten naar het oorlogsgebied. In die zin is het een belangrijke bijdrage aan militaire aspecten van de oorlog. Dit te constateren is van belang wegens de halfslachtige en onhoudbare positie die de Nederlandse regering inneemt, wel politieke, maar geen militaire steun. Logistiek is een onderdeel van militaire operaties.
De militaire Van Gent & Loos in Nederland
Voor een Amerikaanse oorlog in het Midden-Oosten gaat ongeveer 90% van de manschappen per vliegtuig en 90% van het materieel per schip. De wapens en het materieel komen overal vandaan. De VS is immers een wereldmacht en heeft in tientallen landen in de wereld belangrijke militaire basis. In Nederland zit bijvoorbeeld de reisagent en vervoerder voor het Amerikaanse leger. Deze militaire evenknie van Gent & Loos voor het Pentagon heet het Militaire Verkeers Organisatie Commando (MTMC, Military Traffic Management Command) en is gevestigd in Capelle a/d IJssel. Het MTMC zoekt naar de snelste, veiligste en goedkoopste mogelijkheden voor Amerikaans militair vervoer. Het operatiegebied van het commando in Capelle reikt van Noord-Duitsland tot in Bahrein. Het grootste deel van het Noord-Europese militaire vervoer vertrekt niet uit Nederland maar vanuit Antwerpen naar de oorlog. Het MTMC heeft daarom momenteel mensen gedetacheerd in België.
Verschillende vloten
Voor het vervoer van materieel over zee heeft het Amerikaanse leger de beschikking over verschillende vloten vrachtschepen:
- De belangrijkste vloot zijn de schepen in dienst van het Militaire Zeevrachtvervoers Commando (MSC, Military Sealift Command ),
- De direct inzetbare reserve vloot ( MARAD-RRF (pdf), Maritime Administration’s Ready Reserve Force),
- De civiele schepen van het maritieme veiligheidsprogramma ( MSP , Maritime Security Programme, zie ook bijgevoegd artikel voor US$ 317 miljoen contract voor inzet MSP-schepen) en;
- Tenslotte worden schepen gecharterd van civiele maatschappijen (zie tabel).
De schepen van het MSP programma doen regelmatig de Rotterdamse haven aan. De schepen varen via Noord-Europa naar de Verenigde Staten waar de militaire lading vermoedelijk overgeladen wordt op schepen van het MSC en de MARAD-RRF voor verder vervoer naar de Golf.
Nederlandse militaire betrokkenheid
In de afgelopen maanden doken drie Nederlandse reders op die bij het vervoer betrokken waren:
- Van Ommeren tekende in november 2002 ter waarde van 1,5 miljoen US$ een contract met het militaire sealift command.
- Bij het vervoer van Britse wapens vanuit Duitsland was de Beatrixhaven betrokken, een schip van Van Uden.
- De meest opvallende Nederlandse reder is de Nile Dutch Africa Line B.V. (NDS)
Nile Dutch Africa Shipping Lines B.V.
NDS is een reder die gevestigd is in Rotterdam , de directeur is teven consulair ambassadeur van Gabon en NDS heeft zijn thuishaven in Amsterdam . De schepen varen vaste lijndiensten vooral tussen Noord-Europa en de VS.
In Januari dook de NDS Prominence op in de haven van Emden voor het vervoer van Britse wapens. In februari 2003 werd de NDS Progress in het zonnetje gezet toen activisten van de SP bij overslagbedrijf Steinweg protesteerde tegen het verladen van VS-wapens voor de Golf en GreenPeace op de nieuwe waterweg met rubberbootjes het uitvaren enige tijd verhinderde. GreenPeace België meldde dat de NDS Provider en Prodigy bij het tot militairgebied verklaarde deel van de Antwerpse haven aan het laden waren. Zo werden vier zusterschepen van NDS gesignaleerd bij militair vervoer. Op 11 maart 2003 meldt de website van het Pentagon dat NDS een contract is aangeboden ter waarde van US$ 5.260.000 voor het 90 dagen huren van een zogenaamd roll-on roll-off schip om militaire goederen te verschepen. Het schip zal opereren in strategische gebieden wereldwijd gedurende de negentig dagen dat het contract loopt. Opvallend is dat in totaal 18 reders schepen aanboden en dat NDS uitgekozen is door het MSC. De eerdere inzet van NDS schepen zal daar vermoedelijk een rol bij gespeeld hebben. Technisch en juridisch Directeur Meindert van Genderen van NDS zegt dat hij geen idee heeft wat er in de containers zit de NDS vervoert, dat regelen de militairen. De samenwerking tussen NDS en het Pentagon komt NDS goed uit aangezien een deel van het vrachtvervoer naar Afrika is weggevallen. Van Genderen verklaart dat het bedrijf drie ro-ro schepen inzet voor militair transport – mede of voornamelijk (dat is niet duidelijk uit het verslag dat ik kreeg van het gesprek) naar de VS, waar het op militaire schepen wordt overgeladen – en dat het bedrag dat door het Pentagon wordt genoemd niet klopt.
Het blijft nog even gissen naar de precieze inzet van de NDS schepen (drie op een lijndienst naar de VS) en een op strategische locaties, bijvoorbeeld. Van Genderen gaf wel toe dat met het/de contract(en) een heel interressant bedrag gemoeid is. Het moet voor NDS niet te lang gaan duren want dan komen de reguliere klanten in het gedrang. De aktiegroep tegen militaire transporten merkt in een persbericht op dat NDS “haar verantwoordelijkheid moet nemen en het contract onmiddelijk op moet zeggen.” De activisten verklaren tevens dat ze NDS nauwlettend zullen blijven volgen.
Ook militaire steun
De Nederlandse overheid mag dan wel hebben gezegd dat alleen politieke steun wordt verleend. Het Nederlandse bedrijfsleven pikt zijn graantje mee van een militaire bijdrage aan de oorlog. Dat is zeker niet conform de Nederlandse militaire afzijdigheid. Het Nederlandse beleid is daarom niet alleen halfslachtig, maar dekt ook de werkelijke lading niet. Er is wel degelijk sprake van een Nederlandse militaire bijdrage.
Bronnen:
- ‘NOL Among Shipping Lines Reaping Benefits; They’re Moving Cargo for Military Use in Mid-East,’ The Business Times Singapore, 21/03/03
- Jack Dorsey, ‘Transporting people, goods to war a big job, general says,’ The Virginian-Pilot, 08/03/03 ‘Korean-Flagged Shippers Interested in Moving War Material,’ Asia Pulse, 20/03/03
|
civiele schepen die ingezet voor militaire transporten (exclusief MSP schepen) |
|||||
| Scheepsnaam | Vlag | Reder | Ingezet in/voor: | Scheepstype | |
| Aegean Pearl | Greece | Aegean Cargo | Duitsland | Ro-Ro | |
| Anna Oden | Sweden | B&N Nordsjöfrakt AB | Duitsland | Ro-Ro | |
| Asian Vision | Panama | Hyundai Merchant Marine Co. Ltd, Sweden | Rotterdam | Ro-Ro | |
| Beatrixhaven | Trinidad & Tabago | Van Uden | Duitsland | ||
| Blue Hawk | Zweden of Liberia | Antwerpen | Ro-Ro | ||
| Britta Oden | Sweden | B&N Nordsjöfrakt AB | Duitsland | Ro-Ro | |
| Catherine | Antwerpen | ||||
| Dart 8 | Gehuurd door UK | ||||
| Dart 9 | Gehuurd door UK | ||||
| Eddy Storen | ? | ? | Duitsland | ? | |
| Genova Bridge | St. Vincent & Grenadines | Sandhill Ship Holding Corp. | Duitsland | Ro-Ro | |
| Grus | Panama | Antwerpen | Ro-Ro | ||
| Hartland Point | UK | MoD | Duitsland | ||
| Hereford | Bahamas | Herdfordshire Shipping Inc. Monrovia | Duitsland, Gehuurd door UK | Container | |
| Hual Troubadour | Noorwegen | Interocean Ugland Management | Antwerpen | Ro-Ro | |
| Jolly Smeraldo | Italy | Ignazio Messina SpA | Antwerpen | Ro-Ro | |
| Joseph D | MSC Gehuurd door | ||||
| Lyra | Gehuurd door UK | ||||
| Magdelana Green. | Gehuurd door UK | militair bevoorradingsschip | |||
| Morant Bay | Panama | Seaboard | Overladen in Corpus Christi | ||
| MV Lyra, | Gehuurd door UK | militair bevoorradingsschip | |||
| NDS Prodigy | Cyprus | Nile Dutch Africa Line (NDS) | Antwerpen | Ro-Ro | |
| NDS Prominence | Cyprus | Nile Dutch Africa Line (NDS) | Duitsland | Ro-Ro | |
| NDS Provider | Cyprus | Nile Dutch Africa Line (NDS) | Antwerpen/Amsterdam? | Ro-Ro | |
| NDS Progress | Cyprus | Nile Dutch Africa Line (NDS) | Rotterdam | Ro-Ro | |
| Nord 1 | Duitsland | Ro-Ro | |||
| Nordana Surveyor | St Vincent and Grenadines | Gehuurd door UK | |||
| Pacific Winner | Liberia? | Pacific Winner Shipping? | Duitsland | Passagiers & RoRo | |
| Republica di Roma | Grimaldi Lines | Antwerpen | Ro-Ro | ||
| Republica di Venezia | Grimaldi Lines | Antwerpen | Ro-Ro | ||
| Rokia Delmas | Liberia | Midocean Ship Management | Antwerpen | Ro-Ro | |
| Sea Admiral | Stena Ro-Ro | Gehuurd door UK | Ro-Ro | ||
| Southern Trader | Gehuurd door UK | ||||
| Stena Shipper | Stena Ro-Ro | Gehuurd door UK | Ro-Ro | ||
| Tor Anglia | Sweden | DFDS | Gehuurd door UK | ||
| Velasquez | Duitsland | ||||
| Viking Land | Swedish Orient | Gehuurd door UK | |||
| Wind admiral | Stena Ro-Ro | Gehuurd door UK | Ro-Ro | ||
