Er worden nog altijd nieuwe kernwapens ontworpen en geproduceerd. Nagenoeg alle grote kernwapenstaten zijn bezig met een modernisering van hun nucleair arsenaal. De B61-bom, het type Amerikaans kernwapen dat in diverse Europese NAVO-landen is gestationeerd, is hiervan een bijzonder voorbeeld.De bom moet onder de JSF komen te hangen. Download de hele factsheet als PDF of lees hieronder de samenvatting.
AMERIKAANSE KERNWAPENS IN EUROPA – samenvatting
Er liggen op dit moment waarschijnlijk 180 Amerikaanse B61-kernbommen op 6 bases in 5 Europese NAVO-landen. Het zijn ‘vrije valbommen’, die door vliegtuigen afgeworpen moeten worden. Piloten van de gastlanden worden hiervoor getraind. In Nederland het F16-squadron op de Vliegbasis Volkel in Noord-Brabant.
De kernbommen blijven tot moment van gebruik in Amerikaans bezit. Het zijn ook de Verenigde Staten die het besluit tot inzet van kernwapens nemen. Nederlandse piloten krijgen dan opdracht de kernwapens af te gooien.
Sinds 2001 zijn kernwapens uit Europa verwijderd van vliegbases Araxos (Griekenland, 2001), Ramstein (Duitsland, 2005) en Lakenheath (Verenigd Koninkrijk, 2006). Op Volkel liggen nog steeds naar schatting 20 kernwapens.
Onder de naam ‘Life Extension Program’ wordt in de VS een verbeterde versie van de B61 kernbom ontwikkeld, de eurobom die ook op Volkel ligt. Het betreft een moderniseringsprogramma, waarbij een stuursysteem in de staart van de bom wordt toegevoegd. Je kunt met zo’n bom veel preciezer een doel, bijvoorbeeld een stad, bombarderen. Daarmee wordt het makkelijker een beperkte kernoorlog te voeren, en wordt een nucleaire bom mogelijk inzetbaar in een ‘gewone’ oorlog. De nieuwe bom is geschikt voor de huidige F16’s en Tornado’s, en ook voor de opvolgers van deze vliegtuigen, in ieder geval voor de F35 (Joint Strike Fighter).
De kernwapens op Volkel liggen opgeslagen in een soort wapenkluizen in de bodem van F16-hangars, zie foto, gemaakt tijdens de actie gisteren. In elke kluis is ruimte voor vier atoombommen, in de meeste gevallen bevatten ze er twee. De schatting voor het aantal kernbommen op Volkel gaat er vanuit dat tien van de elf aanwezige wapenkluizen voor opslag in gebruik zijn (de laatste kluis zou bedoeld zijn voor trainingsdoeleinden), elk met twee kernwapens, wat een totaal van twintig bommen maakt.
De bewaking van de kernwapens is in handen van speciale Amerikaanse eenheden, onderdeel van een groep die ook de kernwapens in Duitsland, België en Italië bewaakt.
Alle huidige Amerikaanse kernwapens in Europa zijn van het type B61. De kracht van de bom wordt ter plekke ingesteld door een schakelaar op het wapen en kan variëren van 0,3 tot 170 kiloton. De atoombom die op Hiroshima gegooid werd had een kracht van 12 kiloton, de totale potentiële vernietigingskracht van de kernwapens op Volkel is met een maximum van 3400 kiloton ruim 280 keer zo groot.
Het totaal aantal kernwapens in de wereld neemt af, van 19.000 in 2012 tot ongeveer 17.300 in 2013. Tegelijkertijd blijven landen nieuwe kernwapens ontwikkelen en bestaande kernwapens moderniseren. Ondanks beloften van onder meer Obama om te werken aan een kernwapenvrije wereld. Het NAVO plan ‘Deterrence and Defense Posture Review’ uit 2012 liegt er niet om: “Zolang als kernwapens bestaan, zal de NAVO een nucleair bondgenootschap blijven.” En: “De NAVO is vastbesloten om een passende mix van nucleaire, conventionele en raketverdedigingsmogelijkheden te behouden ter afschrikking en verdediging om aan zijn verplichtingen te voldoen zoals uiteengezet in het Strategisch Concept.” De vernieuwde B61-12 kernbommen, die de VS in NAVO-verband in Europa willen stationeren, passen in een militaire strategie waar streven naar een kernwapenvrije wereld niet in voor komt.
De nieuwe Europese kernwapens kosten samen 10,4 miljard dollar, meer dan een verdubbeling ten opzichte van de oorspronkelijk geplande 4 miljard. Een Amerikaanse onderzoeker berekende dat een vernieuwde B61-12- kernbom meer kost dan zijn gewicht in massief goud. Het is daarmee het duurste kernwapenproject uit de geschiedenis.
Het Amerikaanse Boeing, naast vliegtuigbouwer ook een van de grootste wapenfabrikanten ter wereld, is een van de bedrijven die hier fors aan verdienen. In november 2012 haalde Boeing een contract van 178 miljoen dollar binnen voor het assembleren van het nieuwe staartsysteem voor de kernbommen. De Nederlandse bijdrage aan de kosten voor dit kernwapen gaan vooral naar de aanschaf van JSF gevechtsvliegtuigen, die de drager van de bom worden.
