Update 12 december – Op 25 november demonstreerden 150 mensen tegen Elbit, het op 1 na grootse wapenbedrijf van Israël, dat een grote vestiging heeft op militaire vliegbasis Woensdrecht.
Bijdrage Stop Wapenhandel:
Eerst iets over het leveren van reserve-onderdelen voor F-35 gevechtsbommenwerper aan Israël via het Nederlandse bedrijf OneLogistics, gevestigd op het naast militaire basis Woensdrecht gelegen bedrijventerrein Aviolanda. Het leveren van reserve-onderdelen maakt direct verschil in de oorlog, de inzet van bommenwerpers is afhankelijk van reserve-onderdelen. Als de Nederlandse regering geen toestemming geeft voor de levering van reserve-onderdelen zou dat daadwerkelijk mensenlevens sparen. In een debat in de Tweede Kamer verklaarde de minister de levering NIET te stoppen want “op basis van huidige informatie over de Israëlische F-35-inzet” kan niet worden vastgesteld of deze toestellen worden ingezet bij overtreding van het humanitair oorlogsrecht. Maar bij zo’n ernstige kwestie geldt het voorzorgsprincipe: Niet doen tenzij vaststaat dat de toestellen NIET worden ingezet. Sowiso moet je geen zaken doen met een krijgsmacht die zo ongestraft misdaden pleegt tegen burgers.
De minister zegt ook dat Nederland vergunningen voor de leveringen afgegeven heeft en afspraken gemaakt heeft met de VS. Het ministerie wil hier niet van afwijken “op basis van een integrale buitenlandpolitieke en veiligheidsafweging.” blijkbaar wordt het Nederlands wapenexportbeleid bepaald in de VS. Verschillende maatschappelijke organisaties hebben hierover een kort geding aangespannen tegen de Staat.
Nu over Elbit. De vestiging in Woensdrecht, Elbit Systems of America, is een volle dochter van het Israëlisch bedrijf. In Woensdrecht leverde Elbit onderhoud aan F-16’s en F-35’s voor de Nederlandse krijgsmacht, voor de Israëlische krijgsmacht en voor een heleboel andere krijgsmachten. Volgens een woordvoerder van de luchtmacht doet Nederland dat sinds een aantal jaren zelf, en is Elbit niet meer op de basis gevestigd. De Kamer van Koophandel geeft de luchtmachtbasis echter nog wel als vestigingsplaats van Elbit Systems. Mogelijk gaat het om een ‘slapende’ vestiging die weer actief wordt als er weer een order komt. Vorig jaar sloten Elbit en de Fokker Services Group een contract voor militaire vluchtsimulatie op de NIDV wapenbeurs in Rotterdam, in de hoop hiervoor in 2024 een contract met het ministerie van Defensie te kunnen afsluiten. Het hoofdkantoor van de Fokker Services Group zit niet in Woensdrecht maar in Hoofddorp.
Elbit maakt 85% van alle militaire uitrusting van de Israëlische landmacht. Maar de meeste militaire productie van Elbit is voor export, en dat gaat via vestigingen over de hele wereld. De producten van Elbit zijn high tech en ontwikkelt met actuele gevechtskennis, daardoor zijn ze erg in trek. Commandanten van de Israëlische krijgsmacht delen hun militaire ervaring direct met de wapenindustrie, die het product dan kan vervolmaken. Zo wordt geweld tegen Palestijnen onderdeel van een verdienmodel.
Wie wil er van zo’n bedrijf klant zijn? Nou, Nederland bijvoorbeeld. Wat de Nederlandse krijgsmacht allemaal bij Elbit koopt is te veel om op te noemen. Een paar voorbeelden:
Dit voorjaar bestelde het ministerie van Defensie raket-artillerie-systemen van Elbit. Denemarken en Duitsland kopen waarschijnlijk dezelfde systemen dus dat is goed voor de Europese samenwerking. Dan kan worden samengewerkt bij munitieproductie. Israël is wat betreft militaire betrekkingen bijna een Europees land en bijna een NAVO-land. Samenwerking is hecht en Israël kan ook gebruik maken van veel Europese financieringsstromen.
Nederland bestelde ook elektronica voor het pantservoertuig CV90. En een anti-drone systeem inclusief training. Elbit was een van de voorlopers bij de ontwikkeling van drones, die inmiddels wereldwijd tot een nieuwe destructieve manier van oorlog voeren leidt, zie bijvoorbeeld de oorlog in Oekraine. En als je nieuwe technologie ontwikkeld moet je ook tegen-technologie ontwikkelen dus nu levert Elbit ook anti-drone systemen. Zo houdt de wapenindustrie zichzelf in stand. Elbit levert trouwens ook het overgrote deel van alle drones van de Israëlische krijgsmacht.
Een hele grote order kreeg Elbit in 2015 voor zogeheten ‘slimme vesten’ voor de krijgsmacht. Vesten voor militairen met alles erop en eraan, allerlei elektronica voor communicatie en navigatie. Die bestelling deed Nederland samen met Belgie en Luxemburg en is van belang omdat intensief werd samengewerkt met het Nederlandse wapenbedrijf Thales.
Samenwerking tussen Nederlandse bedrijven en Elbit wordt gestimuleerd door de Nederlandse overheid. In 2021 organiseerde de lobby-organisatie van de Nederlandse wapenindustrie en het ministerie van Economische Zaken samen met Elbit een industriedag. Er deden ongeveer 100 Nederlandse bedrijven mee. Laten we hopen dat tenminste een deel van die bedrijven inmiddels ziet dat samenwerking met Elbit geen goed idee is. Voor je het weet worden je producten gebruikt in een vreselijke oorlog.
Op de NIDV wapenbeurs in 2023 hebben Elbit en IAI (Israëli Arms Industry, het grootste wapenbedrijf van Israël) op het laatste moment van deelname afgezien. Protestvan anti-oorlogsdemonstranten heeft effect gehad. Maar Elbit blijft nauwe samenwerking houden met Nederlandse wapenbedrijven en het Ministerie van Defensie.
Elbit producten worden ook gebruikt voor binnenlandse veiligheid en grensbewaking. Elbit drones, die veelvuldig worden ingezet boven Gaza, worden ook ingezet door het Europees grensagentschap Frontex. Elbit elektonica wordt ook gebruikt bij de grensmuren bij Gaza en Westbank.
Tenslotte levert het geweld tegen Palestijnen ook kennis over militaire operaties, waar andere krijgsmachten graag gebruik van maken. Elbit leverde een trainingscentrum aan de Nederlandse landmachtstaf, die krijgt nu eenzelfde training als de Israëli Defence Forces.
