Springstof ’t Kan Anders, december 2007

Door Martin Broek. Over JSF en PIM

Joint Strike Fighter (1)

De Joint Strike Fighter heeft zijn uiteindelijke naam gekregen de F-35 Lightning II. Even opletten dus dat het bij F-35 en JSF over de zelfde jachtbommenwerper gaat.

Hoewel de PvdA de schijn op wil houden dat pas in 2010 het besluit valt welke bommenwerper de F-16 gaat vervangen, komt het definitieve besluit nu al stapje voor stapje dichterbij. Een van de laatste stappen is de overweging om kruisvluchtwapens aan te schaffen die alleen op de F-16 en JSF passen. Andere jachtbommenwerpers moeten eerst aangepast worden voordat ze de JASSM en JSOW raket die overgrote afstanden bombardementen uit kunnen voeren kan afschieten. Dat heet voldongen feiten politiek.
 

Joint Strike Fighter (2)

Het JSF-verkoopverhaal bestond in 2002 o.a. uit de grote kansen voor de Nederlandse wapenindustrie. Om die kansen te vergroten stak de overheid 800 miljoen euro in de ontwerp fase. “Wel is het zo dat de belasting betaler er geen nadeel van mag ondervinden,” herhaalde staatssecretaris Van der Knaap op het jaarlijkse NIID-feestje. Om dat te bereiken moeten bedrijven een deel van de JSF-omzet afdragen. Drie en half procent volgens de laatste officiële berekening. Volgend jaar komt de nieuwe berekening door de regering, bij de herijking van de zogenaamde business case. De Rekenkamer heeft zijn sommen nu al af en komt op een afdracht van 5,17 procent van de JSF-omzet. Dat is niet gering. Een bedrijf dat 5 procent winst op zijn omzet haalt doet het niet slecht. Het Nederlandse defensiebedrijf dat het meest profiteert van het JSF werk, Stork N.V. kwam in het derde kwartaal van dit jaar op 3,27 procent uit. Stork leidt al verlies op deelname aan een marine helikopter en ook de JSF lijkt niet de vette kluif waaraan werd gedacht, maar eerder een fondue waarvoor het vlees nog moet worden betaald. Van der Knaap wees de industrie tijdens het NIID-feestje alvast fijntjes op het afdracht: “Hoe hoog dat percentage wordt, gaat volgend jaar worden bepaald. (…) Het ligt natuurlijk voor de hand dat het bedrijfsleven zo laag mogelijk wil uitkomen met dat percentage. Maar ik vind: Adel verplicht. De overheid heeft zijn nek uitgestoken om het bedrijfsleven te helpen. Het bedrijfsleven moet nu op zijn beurt over de brug komen.” Altijd gezellig die NIID bijeenkomsten.

Zie ook: www.jsf-nee.nl

Kent u het PIM?

Het PIM is nieuw en een variatie op het Militair Industrieel Komplex (MIK). Het is voluit het Parlementair Industrieel Militaircomplex. Het PIM is in Nederland redelijk actief. De ‘P’ wordt gevormd door de christelijke partijen van /main stream/ tot fundamentalistisch, met de VVD, soms gesteund door de PvdA. Misschien onverwacht maar de PVV hoort hier niet bij. Met industrie wordt vanzelfsprekend de wapenindustrie bedoeld.

Wederom Van der Knaap: “Ook weet de industrie de weg naar het parlement goed te vinden. Die contacten met het parlement hebben er een paar jaar geleden zelfs mede toe geleid dat Defensie besloot vier patrouilleschepen aan te schaffen, waar we eerst nog dachten dat de M-fregatten voldoende waren. (…) Defensie vond dat de taken (…) ook met de bestaande vloot konden worden uitgevoerd, waardoor de aanschaf van nieuwe schepen geen hoge prioriteit had. Omdat de Kamer het graag wilde (…) heeft Defensie besloten tot de aanschaf van patrouilleschepen over te gaan.”

Daar is geen woord Spaans bij. Defensie koopt vanwege druk uit de Kamer schepen die ze eigenlijk niet nodig heeft. Van der Knaap gaat verder: “Het resultaat is dat Defensie rekening moet houden met flinke extra kosten. (…) Heel concreet betekent dat: het gaat ten koste van investeringen die toch al tot het essentiële minimum zijn teruggebracht, want al het vet is er allang van af gesneden.” Het valt wel mee met die minimale investeringen, Nederland behoord tot de grootste investeerders in nieuwe wapens binnen de NAVO, maar P en I (hier vooral de Schelde van Kommer Damen) zijn hier de winnaars. De Militairen krijgen nieuwe bootjes, maar zijn toch in het pak genaaid, omdat parlementariërs en industrie tijdens een koehandel besluiten dat de marine veel grotere schepen in moet leveren. Ook de bonus daarop (nieuwe kruisraketten voor de marine) is inmiddels alweer verdampt. Zie hier de geboorte van het PIM. Wie gaat ’t PIM te lijf?*Bronnen:* Toespraak staatssecretaris van Defensie, NIID-symposium, 8 november 2007; Winst Stork lager om luchtvaart en onzekerheid, Elsevier, 24 oktober 2007; * Monitoring verwerving Joint Strike Fighter; stand van zaken september 2007, Rekenkamer, 4 december 2007; en * F-16 Verbetering lucht-grond bewapening fase II, Kamerbrief 7 november 2007. De met * gemerkte stukken staan op www.stopwapenhandel.org