Uit ’t Kan Anders november 2008
De scheepswerf de Schelde gaat Indonesië helpen bij de bouw van een nieuwe reeks korvetten. Het nieuws staat in een bericht van een paar regels, maar daarom niet minder belangrijk. Volgens het bericht zal het gaan om een serie van 24 oorlogsschepen. Het is een vervolg op de bouw van vier korvetten in Vlissingen waarvan de levering bijna afgerond is. “Het streven is nu om de bouw over te dragen aan een staatswerf in Surabaya,” aldus Schelde directeur Van Ameijden.
Enig voorbehoud moet er wel bij het nieuws gemaakt worden. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat van de huidige vier schepen er twee bij PT Pal, de staatswerf in kwestie, gebouwd zouden worden. Dat is niet doorgegaan. Ten tweede herinnert het grote aantal aan een wens uit de jaren tachtig. Ook daar is weinig van terecht gekomen.
Mocht het wel doorgaan dan is het een zeer grote levering. Niet alleen De Schelde zal hier zijn voordeel mee doen, maar ook Thales Nederland. Per schip zal zeker voor ruim tien miljoen vuurleiding, commando- en radar apparatuur van het Hengelose bedrijf worden geplaatst .
Onlangs werd het Nederlandse budget voor exportkrediet financiering gericht op Indonesië met een aantal kunstgrepen fors uitgebreid. Daardoor kon Thales militaire apparatuur leveren om de genoemde vier korvetten op te waarderen tot oorlogsschepen die hun mannetje staan in een internationaal maritiem conflict.
Het is niet voor niets dat Indonesië een bevoorrechte positie heeft in het Nederlandse wapenexportpromotiebeleid. Indonesië was tot voor kort de enige buitenlandse afnemer van grotere Nederlandse marineschepen (Marokko is daar bij gekomen). Marineschepen behoren tot de duurste wapentypen die bestaan. Ga er daarom maar vanuit dat het masseren van de Indonesische politiek al begonnen is. Mogelijk moet in dit licht ook de uitbreiding van het financieringspakket voor exporten naar Indonesië gezien worden.
Bronnen: Schelde helpt Indonesië bij bouw korvetten, PZC 3 september 2008; Marineschepen naar Indonesië, juli 2004, Campagne tegen Wapenhandel; EKV faciliteit 2008, Atradius DSB, bezocht op 27 oktober 2008.
De Verenigde Staten maken werk van hun wapenexportbeleid. Niet alleen worden ongewenste leveringen opgespoord, ook bestaat er een uitgebreid voorlichtingsprogramma voor buitenlandse bedrijven. Op 25 en 26 september konden bedrijven in Amsterdam meedoen aan een training: ‘VS exportcontroles over niet Amerikaanse transacties’ en een paar dagen later kon de industrie in Mokum naar een cursus onder de titel: ‘VS Commerciële Export Controles & Embargo’s & VS Defensie Handel Controles’. De Noord Amerikanen exporteren niet alleen de meeste wapens van alle landen in de wereld, ze exporteren ook hun politieke wapenexportbeleid.
Dat beleid raakt ook Nederlandse bedrijven. Het ministerie van Handel van de Verenigde Staten verbiedt op 1 oktober 2008 het Nederlandse bedrijf Kraaipoel om goederen te exporteren die onder Amerikaanse beperkingen op export vallen. Het gaat om een verlenging met 180 dagen van een al eerder ingesteld verbod. Het bedrijf wordt ervan beschuldigd zonder toestemming goederen naar Iran te hebben verscheept. Het onderzoek loopt nog. Het is afwachten of het hier om een zaak gaat of dat de aanklacht (gedeeltelijk) een gevolg is van de Amerikaanse heksenjacht tegen alles wat met Iran te maken heeft.
Bronnen: www.ocr-inc.com/seminar <http://www.ocr-inc.com/seminar>; http://learnexportcompliance.com/seminars/seminar2008amsterdam.pdf; http://efoia.bis.doc.gov/exportcontrolviolations/e2077.pdf.
Ergens begin jaren negentig verzamelde ik samen met Niek van Essen van het Witte Huis in Woensdrecht informatie over Hollandse Signaal Apparaten (nu Thales Nederland) om een overzicht te maken wat bekend was over het bedrijf. Een overdosis informatie werd verpakt in een gestencilde brochure. Bij het schrijven ervan kwam ik voor het eerst tegen dat in India nogal wat HSA producten in licentie werden vervaardigd.
Lange tijd is India van de niet-NAVO-landen dan ook een van de belangrijkste afnemers van Nederlandse wapentechnologie geweest. Na een succesvolle lobby tegen deze wapenleveranties, na de illegale kernproef van 1988, daalde India snel op die ranglijst.
Het lijkt er steeds meer op alsof India zijn oude positie weer in gaat nemen. Onlangs sloot Thales weer een licentiecontract of met partner Bharat Electronics (BEL). Ze onderstrepen de uitstekende relaties tussen BEL en Thales. Thales zegt zelf: “Deze contracten vormen een stevige basis voor verdere samenwerking met BEL. In het verleden heeft BEL op basis van licentie contracten verschillende Thales [Nederland]systemen gebouwd (…).”
Echt iets wat een land met honderden miljoenen mensen onder de armoede grens nodig heeft.
Bron: http://www.thalesgroup.com/renderdetail/6f61476c186759380f004f7e39467306:central
