Nederlandse wapenhandel transparanter
Uit: VD AMOK nr. 4, 2004
Op de website van Economische Zaken staat sinds kort een maandoverzicht Nederlandse wapenexporten, over januari 2004. De bedoeling is dat alle maanden – met terug werkende kracht tot januari 2003 zo gepubliceerd gaan worden Het overzicht is aanzienlijk gedetailleerder dan de rapportages die tot nu toe door de overheid worden gegeven. Per maand wordt een overzicht gegeven van de individuele exportvergunningen. Door de opzet van de nieuwe rapportage wordt veel meer duidelijk over de achtergronden van wapenleveranties. Zo exporteert Nederland onderdelen voor Leopard-tanks, onderdelen voor Patriotraketten, gevechtsvliegtuigen en -helikopters naar Duitsland. Nederland exporteert in Israël geproduceerde F-16 onderdelen naar de Verenigde Staten.
Ook de waarde van de vergunningen wordt weergegeven. In januari 2004 gaat het om een bedrag van euro 136 miljoen. Bij een gemiddelde wapenexport van euro 600 miljoen over de afgelopen vijf jaar (1999-2003) is dit een fors bedrag. Wat onderstreept dat de Nederlandse wapenexporten groeien.
Naast een overzicht van de vergunningen zou het ook goed zijn om een overzicht van de daadwerkelijke exporten (de zogenaamde realisaties) te krijgen. Dat geeft een beeld van wat Nederland echt exporteert. De regering stelt dat het verschil tussen beide klein is en dat met een overzicht van de vergunningen voldoende duidelijkheid wordt gegeven. Maar er zijn bijvoorbeeld omstreden leveringen die toch niet door blijken te gaan. Ook dat is goed om te weten.
In november verscheen ook de rapportage met verstrekte vergunningen in 2003. Het meest in het oog springt het hoge bedrag. Sinds de huidige rapportage vorm wordt gehanteerd (1997) was deze nog nooit zo hoog geweest, ruim 1100 miljoen euro.
Ook opvallend is dat India weer terug is van weggeweest. In 2003 werden vergunningen ter waarde van 8,7 miljoen euro voor onderdelen van wapens afgegeven. Vanaf 1998 tot 2003 zijn er nauwelijks wapens aan India geleverd. Dat was het gevolg van een embargo naar het subcontinent. Het is verder onduidelijk of deze leveringen bestaan uit onderdelen voor eerder door Nederland geleverde systemen of voor wapens die India zelf fabriceert op basis van Nederlandse kennis. Het militaire weekblad Defense News meldde onlangs dat de Nederlandse vuurleidingradar van Thales Nederland, de Flycather, een van de best verkopende producten van het Indiase Bharat Electronics is. Welke landen de Flycather afnemen werd niet gemeld.
