Springstof, Vredesmagazine augustus 2009, Frank Slijper.
Franse wapeningenieurs, corruptie-onderzoek, defensiedollars van Obama.
Nieuw licht op moord Franse wapeningenieurs in Pakistan
Zeven jaar na de moord op elf werknemers van het Franse wapenbedrijf DCN heeft het dossier een opzienbarende wending gekregen. Terreuronderzoekers vermoeden dat de aanslag in de Pakistaanse havenstad Karachi indertijd niet is gepleegd door Al Qaeda, zoals lang verondersteld werd, maar wraak was voor het stopzetten van geheime smeergelden aan Pakistaanse tussenpersonen, aldus een advocaat van de familie van de nabestaanden. Dankzij een tip van een journalist van dagblad Libération werden de nieuw aangestelde onderzoeksrechters op het spoor gezet van een intern DCN rapport, waarbij de relatie met smeergeld al werd gelegd. Het interne onderzoek was al in 2002 in opdracht van het bedrijf door een voormalig geheim agent gedaan.
De Franse ingenieurs waren in Pakistan gestationeerd in het kader van een omvangrijke duikbotenorder uit 1994 waarbij Frankrijk een deel van de bouw onder licentie in Pakistan toestond. In die zaak wordt nu ook gesuggereerd dat Edouard Balladour, oud-leermeester van de huidige president Sarkozy, financieel profijt heeft gehad van de miljardenorder.
Opmerkelijk is dat smeergelden in Frankrijk pas na 2000 strafbaar werden, nadat men corruptierichtlijnen van de OESO had onderschreven; voordien waren ze zelfs aftrekbaar van de belasting. De oppositie heeft een parlementair onderzoek geëist.
(Ben Hall, “New lead on 2002 bombing in Karachishows up murky side of French politics”, Irish Times, 14 augustus 2009; “French Parliament Probe Sought”, Defense News, 29 juni 2009)
Corruptieonderzoek impliceert 142 Taiwanese militairen
Het is bepaald niet voor het eerst dat smeergelden rond wapenhandel de voor politiek tumult zorgen in Frankrijk. Een corruptieschandaal rond de verkoop van fregatten aan Taiwan begin jaren negentig is ook nog steeds niet afgerond. Mede naar aanleiding daarvan deed het Taiwanese ministerie van defensie een groot onderzoek naar wijdverbreide corruptie bij wapenaankopen; het langverwachte rapport verscheen afgelopen zomer. Op basis daarvan worden 142 militairen, waaronder niet minder dan 114 generaals beschuldigd van in totaal 48 gevallen van corruptie. Gebrek aan regulering van lokale verkoopagenten, die deels in opdracht van buitenlandse fabrikanten, deels namens politieke partijen of militairen opereren, zou de corruptie die gepaard gaat met de lucratieve wapendeals in de hand werken.
Onbekend is nog welke consequenties het rapport heeft voor de beschuldigde generaals en de manier van wapenhandel drijven.
(Wendell Minnick, “Taiwan Corruption Report Raises More Questions”, Defense News, 13 juli 2009)
Justitieel onderzoek naar smeergeld bij verkoop Nederlandse tanks aan Chili?
Ondertussen staat Nederland op dit gebied ook al jaren z’n mannetje. Al jaren gaat het gerucht dat Joep van den Nieuwenhuyzen bij de verkoop van Leopard tanks in 1998 smeergeld heeft betaald aan tussenpersonen die nauw met oud-legerleider Pinochet in verbinding stonden. Van den Nieuwenhuyzen had het legermaterieel van Defensie opgekocht om ze na een onderhoudsbeurt met dikke winst aan Santiago te kunnen verkopen. Na jaren heeft de Chileense justitie nu officieel twee oud-officieren in staat van beschuldiging gesteld; zij zouden elk 413 duizend euro aan steekpenningen hebben ontvangen. Hoewel SP Kamerlid Van Velzen en oud-defensieminister Voorhoeve ook in Nederland aandringen op juridische stappen kijkt Nederland voorlopig de kat uit de boom. “De regering zal contact opnemen met de Chileense autoriteiten om te bezien of er aanleiding is om het Openbaar Ministerie te informeren”.
(“Chili: smeergeld Nederlandse tanks”, De Volkskrant, 4 augustus 2009 en Theo Koelé, “Mogelijk corruptie bij levering tanks aan Chili”, De Volkskrant, 5 augustus 2009) Op de foto: Wijlen dictator Pinochet inspecteert troepen.
Frankrijk mag Amerikaanse wapens testen op Afghaans slagveld
Uit de hoge hoed met verkooptrucs hebben de Amerikanen Frankrijk een opmerkelijk aanbod getoverd. In de strijd om een order voor anti-tankgranaten – geschatte waarde zo’n 400 miljoen dollar – heeft Washington Parijs aangeboden om het Javelin systeem van Lockheed Martin te beproeven in Afghanistan; niet op een achteraf veldje, maar op gevechtsmissie. Net als een aantal jaren geleden in Nederland bindt Lockheed Martin de strijd aan tegen ondermeer de gunstiger geachte Spike van het Israëlische bedrijf Rafael, dat zijn ‘verdiensten’ voor het eerst bewees tegen de Palestijnen. De Milan van het Franse MBDA heeft als derde kandidaat alleen misschien wel de sterkste troef in handen: Franse werkgelegenheid.
(Pierre Tran, “U.S. Offers Javelin Loan for Afghan Trials, as Paris Eyes Missile Buy”, Defense News, 15 juni 2009)
Defensiedollars: Obama vs. Reagan
Veel mensen zijn geneigd te denken dat onder Obama een einde zou komen aan het grote geldsmijten van zijn voorganger Bush als het om de militaire uitgaven gaat. Niets is minder waar volgens de kritische onderzoeker Winslow Wheeler, die al jaren gehakt maakt van Amerikaanse materieelprogramma’s die eerder op basis van lokale industriebelangen en koehandel tot stand lijken te komen dan dat ze gestoeld zijn op een realistische lange termijn planning. Ondanks de belofte van defensieminister Gates dat de geldkraan dichtgedraaid gaat worden blijkt nadere bestudering van de nieuwste begrotingsrapporten het tegendeel het geval. Nog los van de kosten van de oorlogen in Irak en Afghanistan stijgt de begroting de komende jaar steeds met anderhalf tot twee procent. Zelfs in vergelijking met de massale defensie-uitgaven onder Ronald Reagan in de jaren tachtig steekt Obama zijn voorganger naar de kroon. Gecorrigeerd voor inflatie gaf Reagan in zijn eerste ambtsperiode 2.100 miljard dollar uit, tegenover 2.470 miljard in Obama’s plannen voor 2010 tot en met 2013. Voor de komende tien jaar verwacht diens regering een jaarlijks tekort op de begroting van maar liefst 900 miljard dollar. Volgens Wheeler ontbeert Obama de rechte rug die nodig is om dappere beslissingen op defensiegebied te maken en blijft de VS daarom doorrommelen op de oude weg.
(Winslow Wheeler, “Acrtually, the Spigot Is Wide Open”, Defense News, 15 juni 2009; Edmund L. Andrews, “U.S. Raises Estimate for 10-Year Deficit to $9 Trillion“)
