’t Kan Anders nr. 2, 2003
Wapens vervoeren: ‘spin off’
Militaire produktie leidt veel minder dan pakweg 20 jaar geleden tot ‘spin off’, produkten of diensten voor de civiele maatschappij. Toch is de militaire spin-off zeker niet verdwenen. Een voorbeeld daarvan is de steun in de VS voor de commerciële vrachtvaart. De overheid van de VS subsidieert een fors deel van de Noord-Amerikaanse handelsvloot (jaarlijks met US$100 miljoen); om die reden heeft ook een aantal niet-Amerikaanse reders een filiaal in de VS.
Die steun voor de VS-handelsvloot heeft militaire motieven. Goederen die met exportkredieten van Washington het land uit gaan mogen alleen gebruik maken van schepen die varen onder de vlag van de Verenigde Staten. Deze regel bevordert de capaciteit van de handelsvloot, hetgeen de bedoeling is. Zo verzekeren de VS zich van voldoende schepen met de ‘Stars and Stripes’, om in tijden van oorlog in te kunnen zetten voor militair vervoer. De principes van de vrije markt moeten wijken voor het in stand houden van een reserve-oorlogstransportvloot. Een vloot die de afgelopen maanden is ingezet voor het vervoer van wapens naar het oorlogsgebied rond Irak.
Wapens vervoeren: creëer je eigen markt
Het kan altijd gekker dan in de meest absurde komedie. Van Uden is een Nederlandse reder. Een van de schepen van Van Uden, de M/S Waalhaven, werd in 1992 aan de ketting gelegd in de Middellandse Zee. Aan boord staan kratten met onderdelen voor Scud-raketten, met als bestemming Syrië. Door het vervoer wordt een bijdrage geleverd aan de verspreiding van rakettechnologie. Tien jaar later vervoert Van Uden (nu met M/S Beatrixhaven) weer wapens. Dit keer gaan Britse wapens vanuit het Noord-Duitse Emden naar het oorlogsgebied in het Midden-Oosten om – zoals de propaganda ons wil doen geloven – ingezet te worden ter bestrijding van massavernietigingswapens en de raketten waarmee ze vervoerd kunnen worden, zoals de Scud.
