De keiharde aanval op de Oekraïne door Rusland is verbijsterend en heeft veel mensen overvallen. Vooral omdat niet duidelijk is welk belang Poetin bij een grote oorlog heeft.
Er lijken ook veel nadelen voor de Russische machthebbers aan te zitten en ook bij een deel van de Russische bevolking is tegenstand. Sommige mensen beweren precies te weten hoe Poetin denkt. Die doen blijkbaar aan telepathisch psychologie. Feit is dat we het niet weten. Misschien is hij over-optimistisch door zijn populariteit bij extreemrechts in Europa en bij de Trump-aanhang. We weten het niet. Sommigen zeggen dat de westerse inlichtingendiensten dus toch gelijk hadden, zie je wel. Maar de inlichtingendiensten wezen op een enorme troepenopbouw die iedereen kon zien, en trokken daaruit speculatieve conclusies. Ook zij kunnen niet in Poetin’s hoofd kijken. Hun geloofwaardigheid zijn ze totaal kwijt sinds ze met leugens het westen de Golfoorlog in sleurden.
Militaristen roepen natuurlijk meteen dat de defensiebudgetten toch echt omhoog moeten. Maar het is niet zo dat meer westerse wapens deze oorlog hadden kunnen voorkomen. In 2020 is 56% van de wereldwijde militaire uitgaven gedaan door de gezamenlijke NAVO-landen. Dat is meer dan de helft van alle militaire uitgaven in de wereld. China was verantwoordelijk voor 13%, Rusland voor niet meer dan 3%. De NAVO heeft een enorm militair overwicht en de meest geavanceerde wapens. Maar wapens brengen geen oplossing voor conflicten. Overigens gaat het Nederlandse defensiebudget deze kabinetsperiode met 3 a 4 miljard per jaar omhoog.
Er is een hoop flauwekulpraat in de media. De NAVO zou Oekraïne niet te hulp schieten omdat het geen NAVO lid is. Sinds wanneer weerhoudt dat de NAVO ervan om ergens troepen heen te sturen? Veel belangrijker is dat Rusland kernwapens heeft. Een oorlog tussen kernwapenstaten heeft een hoog kamikaze-gehalte. Verschillende Russische bronnen hebben daar op gezinspeeld, dat was niet per ongeluk, dat was een boodschap aan de NAVO. Poetin is bereid ver te gaan. Daarom is ook de roep om heel harde sancties misschien niet verstandig. In elk geval moet daar heel goed over worden nagedacht. Hoe ver kan deze valse vos in het nauw gedreven worden voordat hij rare sprongen maakt die de hele planeet bedreigen? Poetin speelt het spel op het scherpst van de snede en het is heel moeilijk daar op te reageren. Niet alleen voor machtshebbers, maar ook voor vredesactivisten.
Bij links wordt nu veel gewezen op het arrogante westerse beleid van NAVO-uitbreiding. Maar de discussie wat de Russen wel of niet ooit beloofd is brengt ons niet verder. Duidelijk is, en dat weet iedereen die heeft opgelet bij de geschiedenisles, dat het voor Rusland niet acceptabel is om ingesloten te worden. Of je wel of niet juridisch en volkenrechtelijk het veiligheidsgevoel van de ander mag bedreigen is niet relevant: je bent gewoon achterlijk als je het doet. Het westen heeft het gedaan en het is uit de hand gelopen. De vraag is echter niet wie heeft schuld maar de vraag is: wat nu? Hoe kunnen we het geweld stoppen en Poetin weer aan de onderhandelingstafel krijgen? Wat moeten wij van onze regering eisen? Hoe kunnen NAVO en Poetin hier zonder gezichtsverlies uitkomen, want alleen dan zullen ze bereid zijn mee te werken.
Poetin zelf heeft daarbij de opbouw van het raketschild in Oost-Europa genoemd, het systeem waarmee het nucleaire evenwicht tussen Oost en West verstoord wordt. Dat evenwicht is de basis van het hele nucleaire evenwichtsconcept: ik kan jou vernietigen en jij kan mij vernietigen, dus laten we dat allebei niet doen. Rusland beschouwd het raketschild als een schending van de nucleaire verdragen, en daar zit wel wat in. Het kan veel Russische raketten onderscheppen en maakt ze daarmee feitelijk onbruikbaar. Terwijl de Amerikanen hun kernwapens wel tegen de Russen kunnen gebruiken. Het beleid om het nucleaire machtsevenwicht te verstoren is totaal onverantwoord. Dat moeten we omdraaien. We moeten hoognodig de ontwapeningsverdragen weer stevig onderbouwen. Dat brengt ons op China, dat mee moet werken in dit proces. Dat is nog niet serieus geprobeerd.
Overigens heeft de Oekraïne ook 15 kerncentrales die in gevechtszones terecht kunnen komen. Misschien nog een dingetje om mee te nemen voor mensen die twijfelen of kernenergie een schone bron is; in deze oorlog is een nieuw Tjernobyl niet ondenkbaar.
En ja, het westen heeft boter op zijn hoofd: Er is nog steeds onnoemelijk leed in het Midden-Oosten als gevolg van de ontwrichtende Westerse olie-oorlogen. De NAVO heeft nooit moeite gehad met interventies in landen. En ja Israël bezet Palestina en geen westerse haan die ernaar kraait. Maar de fouten van de ene machthebber zijn geen excuus voor de andere machthebber. En voor ons is het niet van belang om ons gelijk te halen. Prioriteit is dat het geweld tegen de Oekraïners stopt. De Russische troepen moeten zo snel mogelijk het land uit. Daarna moet er weer onderhandeld worden.
Ook moeten we kijken hoe we de vluchtelingen kunnen helpen. En hoe we de Russische vredesprotesten kunnen steunen. We kunnen uitgebreid analyseren wat de machthebbers fout doen maar we moeten om te beginnen de mensen in de Oekraïne helpen. En daarmee ook de Russen, en onszelf.
