In het voorjaar van 2022 verstrekte Nederland een vergunning voor de export van militaire producten naar Israël aan “onderdelen geleide projectielen en raketmotoren”. Het is de enige export in de categorie ‘meer dan € 10 miljoen’ dat jaar. Er was slechts één andere vergunning van een magere € 75.000 voor de export van technologie voor AT-raketten (waarschijnlijk zijn ze beide voor Spike-raketten). Wat betreft export voor tweeërlei gebruik (dual-use) in 2022 zijn er twee opmerkelijke sets van vergelijkbare producten die worden geëxporteerd: optische technologie (om te observeren in en rond wildparken, waarvan vele dicht bij de Westelijke Jordaanoever) en export van halfgeleidertechnologie.
De Nederlandse militaire doorvoer in de periode 2020-2022 bevat slechts één voorbeeld van een Israëlgerelateerd transport. Het gaat om een zending van ongeveer 680.000 7,62 mm kogels van Israël naar de Verenigde Staten, die in september 2020 de Nederlandse haven van Rotterdam passeerde. In februari 2021 verstrekte de Nederlandse regering een doorvoervergunning voor munitie van gemengd kaliber van de VS naar Israël, waarde € 600.000.
Bagira
De militaire samenwerking is echter veel omvangrijker. Bagira produceert simulatie voor militaire training. Op de website van Bagira staat dat het bedrijf “werkt in samenwerking met Van Halteren Metaal Defensie“, een Nederlands civiel militair bedrijf. Producten gaan twee kanten op: houwitsertraining (een samenwerking in 2012 nog verhinderd door de Nederlandse overheid maar blijkbaar nu toegestaan), de gezamenlijke ontwikkeling van een Chemisch, Biologisch, Radiologisch en Nucleair (CBRN) trainingscentrum en de verkoop van Fire Support simulatie gebruikte een paar jaar geleden in het Nederlandse legerkamp ’t Harde in een oefening met Duitsland en België).
Simulatiescenario’s zijn gebaseerd op echte operaties: “Een operatie in het hart van Gaza, een patrouille langs de Libanese grens, een wegversperring op de Westelijke Jordaanoever en een bevrijdingsmissie diep achter de vijandelijke linies – de simulatoren bij de IDF (Israeli Defence Force ) Ground Training Center op de Tze’elim-basis bereidt IDF-commandanten voor op verschillende gevechtsscenario’s vanuit het comfort van een kamer met airconditioning”, pocht een artikel over militaire simulatie door Bagira onder de titel ‘As Close as it Gets to Enemy Territory.‘ De samenwerking is in de rapporten over militaire exportvergunningen te zien als tijdelijk geëxporteerde simulatietechnologie.
Voertuigen en contra-dronetechnologie
In 2021 betrok BAE Systems Hägglunds het Israëlische Elbit Systems bij de mid-life upgrade van Nederlandse CV90-pantservoertuigen.
Onlangs heeft de Nederlandse krijgsmacht opdracht gegeven om een systeem tegen kleine, laagvliegende drones toe te voegen aan standaard aanvalsgeweren. Het Israëlische bedrijf Smart Shooter adverteerde het als “combat-proven”. In 2021 won Elbit een contract van € 21,9 miljoen voor tactische voertuigen voor het Nederlandse leger.
Elbit Woensdrecht
Elbit Systems of America is een volledige dochteronderneming van het Israëlische wapenbedrijf. Sinds 2011 heeft het een vestiging in het Logistiek Centrum Woensdrecht. Elbit gebruikt de locatie om F-16 straaljagers en ook de F-35 te onderhouden. De activiteiten groeien nog steeds: “Ons portfolio voor speciale missievliegtuigdiensten en -oplossingen wordt voortdurend uitgebreid. Door onze onderhoudsexpertise te combineren met de geavanceerde militaire vliegtrainingsmogelijkheden van Elbit Systems, bieden we defensieklanten een complete oplossing”, aldus Roland van Dijk, co-CEO van Fokker Services Group eind 2022.
Elbit raketsysteem
In april 2023 kondigde het Ministerie van Defensie de aankoop aan van PULS Multiple Launch Rocket Systems (MLRS) van het Israëlische defensiebedrijf Elbit Systems. Het systeem is verkozen boven het Amerikaanse HIMARS omdat het meer raketten kan bevatten, eerder beschikbaar is en meer raketten binnen het budget mogelijk maakt. Andere Europese landen zoals Denemarken en waarschijnlijk ook Duitsland zullen eveneens het Israëlische systeem kopen, wat mogelijkheden biedt voor toekomstige Europese samenwerking bij munitieproductie.
Opmerking:
Zie voor het laatste rapport van Stop Wapenhandel over de Nederlandse Israëlische defensie-industriële relaties Combat proven, Nederlandse militaire relaties met Israël, Stop Wapenhandel juni 20216. (Engelse samenvatting: Combat proven – Military reations between Israel and the Netherlands.)
